GENEL İLKYARDIM BİLGİLERİ

İLK YARDIM NEDİR?
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda;
üSağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,
ü Hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde,
üTıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır. 

İlkyardımcı

İlkyardımın tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç

gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi

ya da kişilerdir. 

ACİL TEDAVİ NEDİR?

Hasta ve yaralılara acil tedavi ünitelerinde doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi

müdahaledir. 

İLK YARDIM VE ACİL TEDAVİ ARASINDAKİ FARK

İLK YARDIMIN ÖNCELİKLİ AMAÇLARI

Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak

Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak.

Hasta / Yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek.

İyileşmeyi kolaylaştırmak.

İLKYARDIM TEMEL UYGULAMALARI

Koruma: Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini kapsar.

En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

      Bildirme: Olay / Kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir.

İlk yardım gerektiren bir durumda Türkiye de telefon iletişimleri 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilmelidir.

      Kurtarma (Müdahale): Olay yerinde hasta / yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır.

İlk yardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler:

•Hasta/Yaralıların durumunu değerlendirmek (ABC) ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek.

•Hasta/ yaralıların korku ve endişelerini gidermek.

•Hasta /yaralılara müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etme

•Hasta /yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalede bulunmak.

•Kırıklara vs. yerinde müdahale 

•Sıcak tutulma

•Yarasını görmesine izin verilmeme

•Hasta / yaralılar hareket ettirilmeden müdahale yapmak

•Hasta yaralılar en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak. 

Ancak hasta / yaralının hayatı tehlikede olmadığı surece ağır yaralı bir kişi asla yerinden kıpırdatılmamalıdır.

İlkyardımcının Özellikleri

İlkyardımın ABC si nedir?

A. Hava yolu açıklığı değerlendirilir.

B. Solunumu değerlendirilir.

     (Bak- Dinle- Hisset 10 sn)

C. Dolaşımın değerlendirilmesi ( Yetişkin ve çocuklarda her iki carotis arterden, bebeklerde brachial arterden 3 parmakla 5 saniye nabız alınarak yapılır).

Bilinç kontrolü 

Omuzlara dokunarak sözlü uyaran vererek

A(Airway)

Hava yolu açılması baş çene pozisyonu

B(Breathing)

Solunum kontrolü Bak, dinle, hisset 10 saniye

OLAY YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

OLAY YERİNİ  DEĞERLENDİRMENİN AMACI

Olay yerinde tekrar kaza olma riskini ortadan kaldırmak,

Olay yerindeki hasta/yaralı sayısını ve türlerini belirlemek.

Olay yerinin hızlı bir şekilde değerlendirilmesinin ardından yapılacak müdahaleler planlanır 

Olay Yerini Değerlendirme Basamakları

1- Kendisi ve hasta/yaralının can güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almak

Ø Kazaya uğrayan araç mümkünse yolun dışına ve güvenli   bir alana alınmalı

ØÜçgen reflektör ve uyarı işaretlerini koymak

ØKontak anahtarlarını kapatmak

ØGaz kaçağını kontrol etmek

ØLPG’li aracın bagajında bulunan tüpün vanası kapatılmalıdır 

2- Hasta/yaralılar arasında ise önce kendi durumunu gözden    geçirmek

3-  Sakin olma, telaşa kapılmamak

4-  Etkinliği ele alıp çevredeki kişileri organize etmek

5- Hasta/yaralı hızla yaşam bulguları (ABC) yönünden değerlendirilmeli

6-  112’ yi aramak

7-  Hasta/yaralıyı sakinleştirme, şikayetlerini sormak

8-  Olay ortamında sigara içilmesini önlemek

9-  Patlama, zehirlenme tehlikesi yoksa hasta/yaralı yerinden hareket ettirilmemeli.

10- Patlama, zehirlenme tehlikesi varsa olay yerinden herkesin uzaklaşmasını sağlamak

11- Ortam havalandırılmalıdır

12- Meraklı kişilerin toplanmasını önlemek

13- Olay yerindeki tüm yaralıların organizasyonunu sağlamak

14- Hasta/yaralı kırık ve kanama yönünden değerlendirilmeli 

15- Hasta/yaralı sıcak tutulmalı

16- Hasta/yaralının bilinci kapalıysa ağızdan hiçbir şey verilmemeli

17- Hasta/yaralının paniğe kapılmasını engellemek için yarasını görmesine izin verilmemeli

18- Olay hakkında bilgileri kaydetmek

19- Kendisi hasta/yaralının hayatını tehlikeye sokacak davranışlardan kaçınmak

20- Yardım ekibi gelene kadar olay yerini terk etmeme ve gelen yardım ekibine olay ve hasta/yaralılar hakkında bilgileri aktarmak