İLK YARDIM NEDİR?
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda;
üSağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,
ü Hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde,
üTıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda;
üSağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,
ü Hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde,
üTıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.
İlkyardımcı
İlkyardımın
tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç
gereç
aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış
kişi
ya da kişilerdir.
ACİL TEDAVİ NEDİR?
Hasta
ve yaralılara acil tedavi ünitelerinde doktor ve sağlık personeli tarafından
yapılan tıbbi
müdahaledir.
İLK YARDIM VE ACİL TEDAVİ ARASINDAKİ FARK
İLK YARDIMIN ÖNCELİKLİ AMAÇLARI
Hayati
tehlikeyi ortadan kaldırmak
Yaşamsal
fonksiyonların sürdürülmesini
sağlamak.
Hasta
/ Yaralının durumunun kötüleşmesini
önlemek.
İyileşmeyi
kolaylaştırmak.
İLKYARDIM TEMEL UYGULAMALARI
Koruma: Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını
önlemek için olay yerinin
değerlendirilmesini kapsar.
En
önemli işlem olay yerinde
oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir
çevre oluşturmaktır.
Bildirme:
Olay / Kaza mümkün olduğu kadar
hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım
kuruluşlarına bildirilmelidir.
İlk
yardım gerektiren bir durumda
Türkiye de telefon iletişimleri 112 acil telefon numarası üzerinden
gerçekleştirilmelidir.
Kurtarma
(Müdahale): Olay
yerinde hasta / yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır.
İlk yardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler:
•Hasta/Yaralıların
durumunu değerlendirmek (ABC) ve
öncelikli müdahale
edilecekleri belirlemek.
•Hasta/ yaralıların korku
ve endişelerini gidermek.
•Hasta
/yaralılara müdahalede yardımcı
olacak kişileri
organize etme
•Hasta
/yaralının durumunun ağırlaşmasını
önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli
müdahalede bulunmak.
•Kırıklara
vs. yerinde müdahale
•Sıcak
tutulma
•Yarasını
görmesine izin verilmeme
•Hasta
/ yaralılar hareket
ettirilmeden müdahale yapmak
•Hasta
yaralılar en uygun yöntemlerle en
yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak.
Ancak
hasta
/ yaralının hayatı tehlikede olmadığı surece ağır yaralı bir kişi asla yerinden kıpırdatılmamalıdır.
İlkyardımcının Özellikleri
İlkyardımın ABC si nedir?
A.
Hava yolu açıklığı değerlendirilir.
B.
Solunumu değerlendirilir.
(Bak- Dinle- Hisset 10 sn)
C. Dolaşımın değerlendirilmesi (
Yetişkin ve çocuklarda her iki carotis arterden, bebeklerde brachial arterden 3
parmakla 5 saniye nabız alınarak yapılır).
Bilinç kontrolü
Omuzlara dokunarak sözlü uyaran vererek
A(Airway)
Hava yolu açılması baş çene pozisyonu
B(Breathing)
Solunum kontrolü Bak, dinle, hisset 10
saniye
OLAY YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
OLAY YERİNİ DEĞERLENDİRMENİN
AMACI
Olay
yerinde tekrar kaza olma riskini ortadan kaldırmak,
Olay
yerindeki hasta/yaralı sayısını ve türlerini belirlemek.
Olay
yerinin hızlı bir şekilde değerlendirilmesinin ardından yapılacak müdahaleler
planlanır
Olay Yerini Değerlendirme Basamakları
1- Kendisi
ve hasta/yaralının can güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almak
Ø
Kazaya uğrayan araç mümkünse yolun dışına ve güvenli bir alana alınmalı
ØÜçgen
reflektör ve uyarı işaretlerini koymak
ØKontak
anahtarlarını kapatmak
ØGaz
kaçağını kontrol etmek
ØLPG’li
aracın bagajında bulunan tüpün vanası kapatılmalıdır
2-
Hasta/yaralılar arasında ise önce kendi durumunu gözden geçirmek
3- Sakin olma, telaşa kapılmamak
4- Etkinliği ele alıp çevredeki kişileri
organize etmek
5-
Hasta/yaralı hızla yaşam bulguları (ABC)
yönünden değerlendirilmeli
6- 112’ yi aramak
7- Hasta/yaralıyı sakinleştirme, şikayetlerini
sormak
8- Olay ortamında sigara içilmesini önlemek
9- Patlama, zehirlenme tehlikesi yoksa
hasta/yaralı yerinden hareket ettirilmemeli.
10-
Patlama, zehirlenme tehlikesi varsa olay yerinden herkesin uzaklaşmasını
sağlamak
11-
Ortam havalandırılmalıdır
12- Meraklı
kişilerin toplanmasını önlemek
13-
Olay yerindeki tüm yaralıların organizasyonunu sağlamak
14- Hasta/yaralı
kırık ve kanama yönünden değerlendirilmeli
15-
Hasta/yaralı sıcak tutulmalı
16-
Hasta/yaralının bilinci kapalıysa ağızdan hiçbir şey verilmemeli
17-
Hasta/yaralının paniğe kapılmasını engellemek için yarasını görmesine izin
verilmemeli
18-
Olay hakkında bilgileri kaydetmek
19-
Kendisi hasta/yaralının hayatını tehlikeye sokacak davranışlardan kaçınmak
20-
Yardım ekibi gelene kadar olay yerini terk etmeme ve gelen yardım ekibine olay
ve hasta/yaralılar hakkında bilgileri aktarmak