YÜZEYDEKİ OLUŞUMLARIN MORFOLOJİLERİ
• Çıkıntı tarzındaki oluşumlar (yükselti)
• Çöküntü tarzındaki oluşumlar (girinti)
YÜKSELTİLER
• Tüberkül
• Sırt
✓Kenar Sırtlar (marginal sırt)
✓Üçgensel Sırtlar (triangular sırt)
oTransvers Sırt
oOblik Sırt
• Singulum
• Okluzal tabla
• Lob
TÜBERKÜL
Dişlerin kron kısmının üzerinde oluşan, yüzeyi küçülterek çiğneme kuvvetlerinin etkinliğini artıran tümsek şeklindeki oluşumlardır.
SIRT (RİDGE)
Bir dişin kronunun çeşitli yüzeylerinde yer alan mezio-distal yönde ve vestibülo-lingual yönde dışbükey formda şekillenmiş olan doğrusal çıkıntılı alanlardır.
Kenar sırtları (marjinal sırtlar)
• Mesial kenar sırtı
• Distal kenar sırtı
Tüberkülleri Şekillendiren Sırtlar
• Bukkal Sırt
• Lingual (Palatinal) Sırt
• Üçgensel (Triangular) Sırt
• Üçgensel sırt (Triangular ridge)
Küçük ve büyük azı dişlerinin tüberkül tepesinden oklüzal yüzün merkezine doğru uzanan dışbükey formdaki doğrusal çıkıntılardır
SİNGULUM
Ön dişlerin lingual yüzlerinin kole bölgesinde yer alan dışbükey lob formundaki oluşuma singulum adı verilir.
OKLUZAL TABLA
Tüberkül tepesinden başlayıp mezial ve distal yönde uzanan sırtlar ile, oklüzal yüzün dişin mezial ve distal yüzleri ile birleşmesi sonucu şekillenen mezial ve distal kenar sırtlar bir dişin “oklüzal tabla”sını oluşturur.
LOB
Corona Dentis’in ilkel gelişim parçalarıdır.
GİRİNTİLER
• Fossa (groove)
• Sulkus (sulcus)
• Gelişim oluğu
• Yan oluklar
• Fissür
• Pit
• Mamelon
FOSSA
Diş yüzlerinde yer alan yuvarlak kenarlı, içbükey formdaki düzensiz çukurcuklara fossa adı verilir. • Lingual fossa: Ön dişlerin lingual yüzeyindedir.
• Santral fossa: Büyükazıların kapanış yüzeyindedir.
• Triangular fossa: Arka dişlerin kapanış yüzeylerinin mesial veya distalinde marginal sırtlarla sınırlı fossalardır.
GELİŞİM OLUĞU
Dişlerin gelişim döneminde gözlenen lob şeklindeki oluşumların birbirleriyle birleştikleri alanlarda oluşan sığ oluk tarzındaki girintilere gelişim oluğu adı verilir.
SULKUS
Arka grup dişlerin oklüzal yüzünde tüberkül ve kenar sırtların eğimlerinin bir açı altında birleşmesi sonucu oluşan uzun vadi şeklindeki oluşumlardır.
YAN OLUKLAR (supplemental groove)
Oklüzal yüzde gelişim oluklarından ayrılan ve tüberküllerin iniş yüzeylerinde yer alan, kısa ve sığ çizgisel formda, kesitleri genelde yuvarlak veya “U” şeklindeki girintilere yan oluk adı verilir.
Fissür (yarık)
Diş tüberkülleri arasında oluşan derin girintili bölge veya yarık
PİT
Arka grup dişlerin oklüzal yüzünde gelişim oluklarının kesiştiği yerlerde görülen iğne ucu şeklindeki sivri çukurcuklara pit adı verilir
MAMELON
Yeni sürmüş bir keser dişin kesici kenarında bulunan yuvarlak kabartılar • Mamelonlar ilerleyen yıllarda kulanım sonucunda aşınırlar ve dişin insizali düzleşir.
Yeni sürmüş bir keser dişin kesici kenarında bulunan yuvarlak kabartılar • Mamelonlar ilerleyen yıllarda kulanım sonucunda aşınırlar ve dişin insizali düzleşir.