Oral diagnoz
—Diş hekimliğinde teşhis, ‘oral diagnoz’ adını alır
—Ağız içi ve ağız dışındaki tüm problemleri belirler ve aralarındaki farkı ayırt etmek için bilimsel bilgileri kullanır
—Ayrıca ağız içi ve dışı bazı bulgular, bazı sistemik hastalıkların habercisi olabilir.
—İyi
bir oral diagnoz;
—Ağız içi muayene—Ağız dışı muayene
—Radyolojik muayene ile yapılır.
Oral diagnoz araç ve gereçleri
—Hasta kartı
—Hasta önlüğü
—Bardak, peçete, tükrük emici
—Eldiven, maske
—Muayene takımı (ayna, sond, persel)
TEMEL
MUAYENE ALETLERi
—Ayna
—Sond (orak, düz)
—Presel
Ağız içi kamera
—Ağız içi muayenede; hastanın göremediği bölgelerdeki sorunları kamera ile yakalayıp monitörde gösterebilmemizi sağlayan bir görüntüleme sistemidir.
Radyoloji
Radyografik
muayene; teşhis, tedavi planlaması ve tedavi bitimi sonrasını kontrol amacı ile
kullanılan vazgeçilmez bir yöntemdir
Muayenede
fark edilemeyen çürük, kemik kaybı ve kök kanalındaki problemler kolayca tespit
edilebilmektedir
Ayrıca röntgenler, ortodontik tedavi ve implantolojide tedavi planlamasına yardımcı
olurlar
Radyografi çeşitleri
—Ağız içi radyografiler
—Okluzal radyografi
—Periapikal radyografi
—Bite-wing (ısırtma) radyografisi
—Panaromik radyografi / OPG
—Sefalometrik radyografi
Okluzal radyografi
—Dişlerin yatay yöndeki konumlarının tespiti
—Çene kemiği kontürlerinin incelenmesi
—Tükürük bezi kanallarının tetkikinde kullanılan görüntüleme tekniğidir.
Periapikal radyografi
—Dişlerin birebir boyuta en yakın görüntüsünü veren küçük film çeşididir
Bite-wing (ısırtma) radyografisi
—Özellikle komşu dişler arasında oluşan arayüz çürüklerinin teşhisinde kullanılan görüntüleme yöntemidir.
Panaromik radyografi
Üst ve alt çenedeki dişler komşu doku ve oluşumlar ile sinüslerin tek bir film üzerinde görüntülenebildiği film çekim tekniğidir.
Sefalometrik radyografi
— Özellikle ortodontik tedavi planlamasında ve ağız cerrahisinde kullanılan görüntüleme tekniğidir.
Dijital radyografiler
—Röntgen tekniklerinin en yenilerinden biridir.
—Radyasyon %80 oranında azalmaktadır.
—Röntgen filmi düz elektronik bir sensör üzerine yerleştirilir.
—Röntgen ışınları klasik röntgen filmlerine geldiği şekilde sensöre de gelir ancak görüntü karanlık odada değil, elektronik olarak gönderilerek bilgisayar ekranında oluşur.
—Böylece görüntü saklanabilir ya da çıktısı alınabilir.
RVG (Digital Radyo Visographi)
—Dişlerden alınan röntgen görüntüsünün bilgisayar ortamında özel bir sensor aracılığı ile %90 oranında daha az radyasyon verilerek elde edilmesini sağlar
Dijital Panoramik Röntgen
—Tüm dişlerin ve çene kemiğinin daha az ışın alarak birlikte görüntülendiği bir radyografi çeşididir.
Dental volumetrik tomografi (DVT)
—Çene ve dişlerin milimetrik kesitlerle 3 boyutlu görüntüsünün elde edilmesini sağlar.
—Klasik
bilgisayarlı tomografiden daha az alanı görüntüler. Daha az radyasyon verir.
—Cerrahi,
ortodontik ve protetik tedavi planlamalarında kullanılır.
Radyografi aksesuarları ve cihazları
Radyografik filmler
—Geleneksel ağız içi radyografik filmler
—Digital radyografik film- Fosfor plaklar
Radyografi aksesuarları ve cihazları
—Film tutucular
—Digital sensörler
—Kurşun önlük
—Röntgen banyoları
Geleneksel ağız içi radyografik filmler
Muayenehanelerde kullanılan röntgen filmleri;
—3*4 cm ebatında standart filmler
—4*5 cm ebatında bite-wing filmler (ağız kapalı)
—15*30 cm ebatında panoramik filmler (ağız dışından)
Digital sensör
—Film olmaksızın görüntü elde edilir
—Film yerine sensör kullanılır
—Görüntü bilgisayara aktarılır ve saklanır
—Sensörler sterilize edilemez, bariyer takılmalıdır
Digital radyografik film- Fosfor plaklar
—Sensörlerden daha incedir
—Fosfor plak ışınlandıktan sonra radyografinin digital olarak görülmesine olanak tanıyan bir tarayıcıya yerleştirilir
—Görüntü elde edildikten sonra tekrar kullanılması için silinerek tek kullanımlık plastik koruyucunun içine yerleştirilir (enfeksiyon kontrolü)
Film tutucular
—Ağız içi radyografilerinde film yerleştirilmesini kolaylaştırmaya yarar
—Paralel teknik ile kullanılır
—En doğru radyografiyi elde etmede yardımcı olur.
—Tekrarlayan çekimlerden kaynaklanan radyasyona maruz kalışı azaltır
Röntgen banyoları
Film banyoları
Film, özel tutucak ile tutulur.
—1. banyoda 4 dk (developer)
—su tankında 15 sn
—2. banyoda 5-6 dk (fikser)
Son olarak film yıkanarak kimyasaldan arındırılır, kurutulur
Otomatik banyo cihazları
Panoramik
ve küçük ağız filmlerinin banyoları otomatik olarak yapılıp film, kurumuş bir şekilde çıkar Kurşun önlük
—Özellikle hamile ve çocuk hastalarda mutlaka kullanılmalıdır
Dikkat edilmesi gereken hususlar
—Röntgen çekiminden önce;
Baş ve boyun bölgesindeki tüm metal takılar (gözlük, işitme cihazı, toka, küpe, hızma, piercing, kolye vb) çıkartılmalıdır
Varsa hareketli protezler ağızdan çıkartılmalıdır
Çekim esnasında; odada hastadan başka kimse bulunmamalıdır (hasta yakınları, asistan)
— Hamile veya hamilelik şüphesi olduğu durumlarda;
Acil tıbbi gereksinimler ve doktor talebi dışında radyografi alınmaz
Gerektiği takdirde hastaya mutlaka kurşun önlük giydirilmelidir